Lil Pị bị sầu
(English below)
Đây là một câu chuyện tôi từng đọc trong bộ ba quyển của Thành Quân Ức (Quyển 2).
Không hoài nghi
Mùa xuân đã qua, kỳ thi cuối cùng sắp đến. Chuyện tìm việc của Lưu Bị vẫn không chút khả quan. Cậu hỏi đi hỏi lại Quan Vũ và Trương Phi:
– Các anh nói xem, vì sao tôi không thể kiếm được nơi nhận mình?
Trương Phi không khách khí:
– Anh xem lại mình đi, suốt ngày ủ ê, ai còn muốn nhận?
Quan Vũ cũng nói:
– Lưu Bị, không phải chúng tôi chê anh, nhưng anh phải tích cực lên. Có tích cực, tinh thần mới phấn chấn. Tuyển việc, người ta chỉ chọn người nhanh nhẹn. Anh tiêu cực như vậy chẳng được kết quả gì.
Lưu Bị thở dài, nói:
– Tôi cũng muốn tích cực lắm. Song, không biết vì sao, tôi làm không được.
Trương Phi đặt lên bàn hai chiếc cốc thủy tinh, đổ nước vào, sau đó rắc tro vào một chiếc cốc. Trương Phi hỏi Lưu Bị:
– Anh thấy không, tôi là chiếc cốc nước trong, vì thế không lo lắng hay âu sầu. Còn anh, anh là cốc nước đục, mặt mũi ủ ê cả ngày. Anh nói đi, có cách gì để làm trong cốc nước kia?
Lưu Bị nói:
– Có hai cách: một là để lắng xuống, hai là gạn lọc tro.
Đang đọc “Tả thị Xuân Thu”, Quan Vũ bỏ sách xuống, nói:
– Trương Phi ám chỉ: cốc nước trong là tích cực, cốc nước đục là tiêu cực. Cách để lắng là dằn ưu uất xuống tim, một lúc nào quên đi, ưu uất lại nổi lên. Người xưa có câu “vừa chìm khỏi mặt, đã nổi lên tim” là thế. Cách để lắng không ổn.
Lưu Bị hỏi:
– Vậy cách gạn lọc được không?
Quan Vũ nói:
– Gạn lọc giải quyết vấn đề tốt hơn, song nó vẫn có khuyết điểm. Tro bụi vẫn có thể lọt qua những lỗ hổng của màng lọc, thêm nữa, quá nhiều tro bụi có thể làm rách màng lọc. Vì thế gạn lọc chỉ là biện pháp tạm thời.
Lưu Bị hỏi:
– Chẳng lẽ còn cách nào tốt hơn?
Trương Phi nói:
– Tất nhiên.
Cậu đưa hai ông bạn vào phòng vệ sinh, để cốc nước đục dưới vòi và xối nước. Dòng nước trong xối vào, nước đục trong cốc tràn ra ngoài, nhạt dần. Không đầy một phút sau, cốc nước đục đã biến thành cốc nước trong hoàn toàn. Trương Phi nói với Lưu Bị:
– Anh thấy không? Nước vòi là niềm vui, là sức sống và tích cực. Nó có thể làm vơi phiền muộn, xua đi ưu uất, tẩy trừ tiêu cực. Muốn là cốc nước trong, anh phải suy nghĩ tích cực, luôn để ý nghĩ phấn chấn tẩy rửa tâm hồn.
Lưu Bị nói:
– Các anh biết đấy, tôi xuất thân bần hàn nên không bao giờ quên tự khích lệ mình. Vậy mà không hiểu sao, nỗ lực của tôi rất dễ hỏng làm tôi không sao tích cực được.
Trương Phi nói:
– Đúng đấy. Trong khi nỗ lực, anh cảm thấy hoang mang, thấy vọng, bị bỏ rơi… là chuyện bình thường. Song, anh không nên để chuyện đó ảnh hưởng tới quyết tâm của mình. Anh nên hướng sự cố gắng của mình tới “kết quả cuối cùng”, hãy để sự tích cực phục vụ “kết quả cuối cùng” của mình.
Lưu Bị nói:
– Tôi biết tới đâu để tìm nguồn tích cực chảy mãi bây giờ?
Trương Phi nói:
– Rất đơn giản, chỉ cần anh không hoài nghi, thì một chút vui, một chút tự hài lòng với bản thân, nghĩ một chút về điều tốt đẹp, thậm chí chỉ là một danh ngôn…cũng đem lại nguồn sống không dứt cho tâm hồn. Song nếu anh hoài nghi, nỗi buồn phiền sẽ tới lập tức. Chỉ suy nghĩ tích cực mới chấm dứt đủ loại ưu uất trôi nổi vật vờ như tro bụi kia, mới biến cốc nước đục thành cốc nước trong.
Lưu Bị đáp:
– Anh nói đúng quá, đúng là tôi hay nghi ngờ, giờ tôi hiểu vì sao tôi không phấn chấn lên được. Trương Phi ơi, anh vốn chém to kho mặn, ai ngờ lại thông minh ngầm như vậy.
Quan Vũ nói:
– Hắn trông thô lỗ, kỳ thực còn tinh tế hơn cả một bức tranh tố nữ!
Lưu Bị ngẫm nghĩ một lát rồi nói:
– Trương Phi ơi, ý tứ của anh đều quy về một câu, hãy viết ra để ghi lòng tạc dạ, ý anh thế nào?
– Hay lắm!
Trương Phi đồng ý, về phòng lấy giấy và nghiên mực ra, sau đó viết:
Không hoài nghi, lòng phấn khích!
Murky Water
Spring had passed, and the final exams were looming. Yet, Liu Bei’s job search remained bleak. He repeatedly asked Guan Yu and Zhang Fei:
“Tell me, why can’t I seem to find anyone willing to hire me?”
Zhang Fei was characteristically blunt:
“Take a hard look at yourself. You’re perpetually despondent. Who would want to employ someone with such a disposition?”
Guan Yu added in a more measured tone:
“Liu Bei, it’s not that we hold you in low esteem, but you must cultivate a more proactive attitude. Positivity fosters a vibrant spirit. In recruitment, employers invariably seek dynamic and energetic individuals. Your pessimism is counterproductive and will yield no results.”
Liu Bei sighed, confessing:
“I desperately want to be optimistic. However, for reasons I cannot comprehend, I am simply unable to do so.”
At this, Zhang Fei placed two glass tumblers on the table, filled them with water, and then sprinkled ash into one of the glasses. He turned to Liu Bei and asked:
“Do you see? I am like this glass of clear water—free from worry and sorrow. You, on the other hand, are this murky glass, reflecting your gloomy disposition all day. Tell me, what methods are there to clarify the water in your glass?”
Liu Bei proposed:
“There are two ways: one is to allow the sediment to settle, the other is to filter out the ash.”
Guan Yu, who had been engrossed in reading the classic text Zuo Zhuan, set his book down and remarked:
“Zhang Fei’s analogy is clear: the pristine water represents positivity, while the murky water signifies negativity. ‘Letting it settle’ is akin to suppressing your anguish deep within your heart. You might forget it for a moment, but the sorrow inevitably resurfaces. An ancient saying captures it perfectly: ‘Barely has it sunk from sight, than it rises in the heart.’ This method is unsustainable.”
Liu Bei inquired:
“Then what of the filtering method? Is it viable?”
Guan Yu responded:
“Filtering addresses the issue more directly, yet it is not without its flaws. Fine particles of ash can still permeate the filter, and moreover, an excess of sediment could tear the membrane altogether. Therefore, filtration is merely a temporary measure at best.”
Liu Bei asked, growing desperate:
“Is there truly no better way?”
“Of course, there is,” Zhang Fei declared.
He led his two friends to the washroom, placed the murky glass under the faucet, and turned on the tap. A stream of clear water rushed in, causing the cloudy water to overflow and gradually dilute. In less than a minute, the murky glass was transformed, becoming perfectly clear. Zhang Fei turned to Liu Bei and explained:
“Do you understand now? The running water represents joy, vitality, and a continuous influx of positivity. It has the power to dilute sorrow, banish melancholy, and cleanse negativity. To become a glass of clear water, you must actively think positive thoughts, constantly allowing an enthusiastic mindset to purify your soul.”
Liu Bei lamented:
“As you know, I come from a humble background, so I have always tried to be self-reliant and encouraging. Yet, somehow, my efforts are so easily thwarted, making it impossible for me to maintain a positive outlook.”
Zhang Fei offered his final piece of wisdom:
“Precisely. It is perfectly normal to feel bewildered, disappointed, or even abandoned during your struggles. However, you must not allow these transient feelings to undermine your resolve. You must orient your efforts toward the ‘ultimate outcome’ and let positivity serve that final goal.”
Liu Bei asked:
“But where can I find such a wellspring of positivity that never runs dry?”
Zhang Fei smiled.
“It’s remarkably simple. As long as you do not harbor doubt, the smallest flicker of joy, a moment of self-satisfaction, a pleasant thought, or even an inspiring quote can become an unceasing spring for the soul. The moment you entertain doubt, however, sorrow will immediately follow. Only a proactive, positive mindset can put an end to the myriad worries that float about like ash, transforming the murky water of your soul into a clear stream.”
A look of realization dawned on Liu Bei’s face.
“You’re absolutely right. I am prone to doubt; now I understand why I could never lift my spirits. Zhang Fei, I always knew you to be brutally frank, but I never imagined you possessed such subtle wisdom.”
Guan Yu chuckled.
“He may appear coarse on the surface, but in truth, he is more refined than a painting of a fair maiden!”
Liu Bei pondered for a moment, then said:
“Zhang Fei, your wisdom can be distilled into a single, powerful phrase. Will you write it down for me, so that I may etch it into my heart and mind?”
“An excellent idea!” Zhang Fei agreed. He went to his room, returned with paper and an inkstone, and wrote:
Embrace Conviction, Inspire Enthusiasm!